Articles

COVID-19-ը վարակիչ հիվանդություն է, որը հարուցվում է SARS-CoV-2 կորոնավիրուսի կողմից, որը շնչառական ախտածին է: Չինաստանի ժողովրդական հանրապետության Ուհան քաղաքում նոր վիրուսի վարակման դեպքերի մասին տեղեկատվություն առաջին անգամ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը ստացել է 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին:

Որո՞նք են COVID-19-ի ախտանիշները:

COVID-19-ի առավել տարածված ախտանիշներն են.

• տենդ,
• չոր հազ,
• հոգնածության զգացում:
  
  

Մի շարք հիվանդների մոտ հանդիպող ավելի քիչ տարածված ախտանիշներից են.

• համի կամ հոտի զգացողության բացակայություն,
• քթի փակվածության զգացում,
• կոնյուկտիվիտ,
• ցավ` կոկորդում,
• գլխացավ,
• մկանային ցավեր կամ հոդացավեր,
• մաշկի տարատեսակ ցանավորում,
• սրտխառնոց կամ փսխում,
• լուծ,
• սարսուռ կամ գլխապտույտ:

Որպես կանոն, ախտանիշները թույլ արտահայտված բնույթ են կրում: Որոշ մարդկանց մոտ վարակը դրսևորվում է քողարկված ախտանիշներով կամ` ընդհանրապես բացակայում են: 

COVID‑19-ի ծանր ընթացքը դրսևորվում է հետևյալ ախտանիշներով.

• հևոց,
• ախորժակի կորուստ,
• գիտակցության մթագնում,
• կրծքավանդակում համառ ցավեր կամ սեղմող զգացում,
• մարմնի բարձր ջերմություն (38°C-ից բարձր):

Ավելի քիչ տարածված ախտանիշներից են.

• դյուրագրգռությունը,
• գիտակցության մթագնումը,
• գիտակցական մակարդակի նվազումը (երբեմն ուղեկցվում է ցնցումներով),
• տագնապի զգացումը,
• ընկճվածությունը,
• քնի խանգարումը,
• ավելի ծանր և հազվադեպ նյարդաբանական բարդությունները. կաթված, ուղեղի բորբոքային ախտահարում, դելիրիում, նյարդերի
• ախտահարում:

Ցանկացած տարիքի մարդիկ, ովքեր տենդի կամ հազի հետ նկատում են շնչառության դժվարացում կամ հևոց, կրծքավանդակում` ցավ կամ սեղմոցի զգացում, խոսքի կամ շարժողական խանգարումներ, պետք է անմիջապես դիմել բժշկական օգնության: Համապատասխան հաստատություն ուղեգրվելու համար, առաջին հերթին, պետք է կապ հաստատել առողջապահական ծառայությունների մատակարարի հետ, դիմել «թեժ գիծ» կամ զանգել բժշկական կազմակերպություն:

Ի՞նչ անել հիվանդության ծանր ընթացքի դեպքում:

Հիմնականում (մոտավորապես 80% դեպքերում) հիվանդությունն ավարտվում է ապաքինմամբ: Այս դեպքում հոսպիտալացման անհրաժեշտությունը բացակայում է: COVID-19-ով հիվանդների գրեթե 20%-ի մոտ հիվանդությունն ընթանում է ծանր ընթացքով, որի դեպքում անհրաժեշտ է թթվածնաբուժություն, իսկ 5%-ի մոտ՝ ծայրահեղ ծանր ընթացքով, որը պահանջում է բուժում` ինտենսիվ թերապիայի պայմաններում:

Հնարավոր են նաև մահացու բարդություններ, այդ թվում՝ շնչական անբավարարություն, սուր ռեսպիրատոր դիսթրես համախտանիշ, սեպսիս և սեպտիկ շոկ, թրոմբոէմբոլիա կամ պոլիօրգանային անբավարարություն, այդ թվում` սրտի, լյարդի կամ երիկամների ախտահարում:

Հազվադեպ, երեխաների մոտ, վարակից մի քանի շաբաթ անց, կարող է առաջանալ ծանր բորբոքային համախտանիշ:

Ու՞մ է սպառնում հիվանդության ծանր ընթացքը:

Հիվանդության ծանր ընթացքով ռիսկի խմբում են 60 տարեկանն անց, ուղեկցող հիվանդություններով մարդիկ, ինչպիսիք են` բարձր զարկերակային ճնշումը, սրտի և թոքերի հիվանդությունները, դիաբետը, ճարպակալումը կամ ուռուցքային հիվանդությունները:

Այնուամենայնիվ, COVID-19-ով վարակման ռիսկը, ծանր ընթացքը կամ մահացու ելքը վերաբերում է բոլորին և առկա է բոլոր տարիքային խմբերում: