News

Խոշոր քայլերով զարգացող բժշկագիտության բնագավառում ուռուցքաբանությունը ևս անվերջ նոր նվաճումներ է գրանցում: Դրանցից է վերջերս «Նաիրի» բժշկական կենտրոնում ներդրված և արդյունավետ կիրառվող գինեկոլոգական որոշ ուռուցքների հեռացման նոր մեթոդը: 

Այն հնարավորություն է տալիս լապարոսկոպիկ միջամտությամբ՝ վիրահատության ժամանակ, հատուկ լազերային սարքի օգնությամբ բացահայտել և հեռացնել միայն ախտահարված ավշային հանգույցները:

Օնկովիրահատության այս եղանակը կարևոր նորություն է ուռուցքով տառապող բուժառուների համար, որը հնարավորություն է տալիս խուսափել մի շարք բարդություններից` դրանով իսկ լավացնելով հիվանդի կյանքի որակը:

Թեմայի շուրջ զրուցեցինք օնկովիրաբուժության ծառայության ղեկավար Արտեմ Ստեփանյանի հետ:

«Գրեթե ամեն օր թերթերում, ամսագրերում կարդում ենք նոր բուժման միջոցի, հետազոտության նոր մեթոդի, հայտնաբերված նոր դեղորայքի մասին: Նորությունները բժշկության մեջ չափազանց շատ են: Ուրախալի փաստ է այն, որ դրանք առկա են նաև քաղցկեղաբուժության ոլորտում: Օնկովիրաբուժությունը, որը երևի թե քաղցկեղի բուժման արդյունավետության մեջ ամենակարևորներից է, նույնպես զարգանում է արագ` տարեցտարի տեղ գտնելով դասական բժշկության ուղեցույցներում:

Ընդհանրապես, դասական օնկովիրաբուժության մեջ ընդունված է հեռացնել ուռուցքով ախտահարված օրգանը կամ չարորակ ուռուցքը՝ շրջապատող հյուսվածքներով, շրջակա բոլոր ավշային հանգույցներով հանդերձ, որտեղ մետաստազների, պոտենցիալ ուռուցքածին բջիջների առկայության հավանականությունը մեծ է: Մինչդեռ, ցանկացած ուռուցքային հիվանդության ժամանակ, մետաստազն, առաջին հերթին, ախտահարում է ընդամենը 1-3 ավշային հանգույցներ, որոնք կոչվում են պահակային ավշային հանգույցներ: Սակայն դասական օնկովիրահատության դեպքում այդ պահակային հանգույցները հնարավոր է գտնել միայն բոլոր ավշային հանգույցները հեռացնելուց հետո իրականացված հետազոտությամբ:

Վիրահատական նման մոտեցումն ունի իր բացասական կողմերը. խիստ տրավմատիկ, լայնածավալ, բարդ վիրահատություն` հղի հետագա բարդություններով: Քաղցկեղը հեռացնելիս հաճախ հեռացվում են 40-60, անգամ մինչև 100 ավշային հանգույցներ: Հետագայում, հետազոտության արդյունքում, եթե դրանցից ոչ մեկում մետաստազ չի հայտնաբերվում, ուրախացնում է և՛ հիվանդին, և՛ բժիշկներին, քանի որ բացառում է ապագայում հիվանդության կրկնությունը:

Սակայն ավշային համակարգը, ավշային հանգույցներն` իրենց ուղիներով, որոնք կարևոր դեր ունեն օրգանիզմի նորմալ գործունեության համար, հեռացվում են` բուժառուին թողնելով բարդ վիրահատության արդյունում ծառացած առողջական խնդիրները` լիմֆոստազ, իր բոլոր հետևանքներով՝ կրծքագեղձի, արգանդի ուռուցքների դեպքում՝ ձեռքի, ոտքերի այտուց, այդ վերջույթների շարժողականության սահմանափակում և այլն:

Փաստորեն, այս վիրահատությունը փրկող, բայց, միաժամանակ, հաշմող է բուժառուին:

Նոր մեթոդը, որն արդեն կիրառվում է «Նաիրի» բժշկական կենտրոնում, թույլ է տալիս պահակային ավշային հանգույցները հայտնաբերել հենց վիրահատության ժամանակ և հեռացնել միայն ախտահարված հանգույցները: Միանգամից երկու կարևոր խնդիր է լուծվում. հեռացվում են ախտահարված հանգույցները, իսկ օրգանիզմի համար կարևոր առողջ հանգույցները պահպանվում և շարունակում են իրենց գործառույթները:

Ընդ որում, կանանց մոտ քաղցկեղների դեպքում վիրահատությունն իրականացվում է լապարոսկոպիկ եղանակով:

Լապարոսկոպիկ վիրահատությունն, իր հերթին, ունի մեծ առավելություններ. կատարվում է առանց կտրվածքի (բացառությամբ կատարված 4 փոքրիկ անցքի) և եթե, օրինակ, նախկինում արգանդի քաղցկեղի դեպքում հիվանդը ստացիոնար բուժվում էր շաբաթներ, այս դեպքում հաջորդ օրը նույն արդյունքով դուրս է գրվում:

Վիրահատությունն իրականացվում է հետևյալ կերպ. ախտահարված օրգան (օրինակ` արգանդի մեջ) ներարկվում է հատուկ նյութ` ինդուսիանին գրին ACG (այ սի ջի), որի շնորհիվ, համաձայն լյումինեսցենցիայի՝ ֆլյուորեսցենցիայի սկզբունքի, ախտահարված հանգույցները լուսարձակում են: Վիրահատության ժամանակ` նորագույն լազերային սարքի օգնությամբ, այդպիսով նկատելի են դառնում պոտենցիալ ախտահարված ավշային պահակային հանգույցները: Վիրաբույժին մնում է միայն հեռացնել դրանք:

Այս մեթոդը կիրառվում է և՛ արգանդի, և՛ կրծքագեղձի քաղցկեղի ժամանակ: Եվ, քանի որ ավելորդ առողջ հանգույցներ չեն հեռացվում, այդպիսով խուսափում ենք հետագա բարդություններից:

Մեթոդը գրեթե հակացուցումներ չունի, քանի որ նյութը նվազագույն դեղաչափով ներարկվում է անմիջապես օրգանի մեջ: Միակ հակացուցումը պացիենտի մոտ յոդի նկատմամբ ալերգիկ ռեկացիան է: Առկա են մեթոդի կիրառման սահմանափակումներ. այն ցուցված է ուռուցքների վաղ փուլերում, որովհետև տարածված ուռուցքի դեպքում ախտահարված հանգույցներն արդեն փոփոխված են և տեսանելի ու հայտնաբերելու կարիք այլևս չկա:

Պահակային ավշային հանգույցների հայտնաբերման և հեռացման մեթոդն ուռուցքաբանության մեջ կիրառվում է ավելի քանի 15 տարի: 

Սկզբնական շրջանում այն փորձարարական էր, իսկ 2021 թվականից մեթոդը եվրոպական օնկոգինեկոլոգների ասոցիացիայի կողմից ընդունվեց որպես դասական մեթոդ:

Արգանդի, արգանդի վզիկի և կրծքագեղձի քաղցկեղների բուժման գործընթացում մեթոդը համարվում է ոսկե ստանդարտ: Ինքս մասնակցել եմ եվրոպական ուղեցույցի մշակման աշխատանքներին և նրա հեղինակներից եմ:

Ներկայում, որպես արդյունավոտ գերժամանակակից մեթոդ, լայն կիրառում ունի: Բժշկի համար կարևոր է պացիենտի առողջությունը, և ցանկացած միջոց, որը նպաստում է դրան, մեծ ոգևորություն է պատճառում:

Մեթոդը նպաստում է պացիենտի կյանքի որակի պահպանմանը: Եթե նախկինում կարևորվում էր պացիենտի կյանքը պահպանելը, այժմ հիվանդը ո՛չ միայն ապրում է, այլ ապրում է լիարժեք կյանքով, քանի որ ազատվում է բուժման հետևանքով առաջացած խնդիրներից: